Zdiagnozowanie dysleksji oznacza konieczność podjęcia konkretnych działań, które umożliwią dziecku osiągnięcie sukcesów na miarę jego rzeczywistych możliwości. Mając dużo zrozumienia dla niepowodzeń szkolnych swojego dziecka, rodzice powinni konsekwentnie wymagać od niego podejmowania pracy nad trudnościami i pokonywania ich. Konsekwencje nie objęcia ucznia dyslektycznego terapią pedagogiczną, w tym codziennymi dodatkowymi zajęciami, to w przyszłości ograniczenie możliwości zdobycia wykształcenia, uprawiania atrakcyjnego zawodu, a więc skutki, które mogą wpłynąć na całe życie człowieka. Jeśli chcemy naprawdę pomóc naszemu dziecku, jest na to tylko jeden skuteczny sposób- systematyczna praca.

Co rodzice robić powinni:

- Zrozumieć problem dziecka ( dziecko nie jest leniwe czy niezdolne, ono po prostu potrzebuje właściwiej ukierunkowanej pomocy).

- Poznać jego mocne strony.

- Umacniać w dziecku pozytywne wartości, zainteresowania.

- Zapewnić mu warunki do pracy.

- Wzmacniać pozytywnie, czyli nagradzać pochwałą nawet za drobne sukcesy. -Nadzorować systematyczną pracę.

- Nauczyć stałego korzystania ze słownika ortograficznego.

- Czytać wspólnie z dzieckiem.

- Pobudzać u dziecka potrzebę czytania dla przyjemności.

- Ćwiczyć pisanie z pamięci.

Czego rodzice robić nie powinni:

- Nie tłumaczyć trudności dziecka wyłącznie lenistwem.

- Nie porównywać z rówieśnikami czy rodzeństwem.

- Nie liczyć na natychmiastowe efekty.

- Nie krytykować i ośmieszać.

- Nie podważać autorytetu nauczycieli i terapeutów.

- Nie usprawiedliwiać niechęci do wykonywania ćwiczeń.

• Nie odrabiać za dziecko prac domowych.

• Nie poprawiać błędów w pracach pisemnych ( dziecko powinno nauczyć się pracować ze słownikiem ortograficznym).

  WYKONYWANIE ZADAŃ ZAWSZE W TYM SAMYM MIEJSCU ( NAJLEPIEJ PRZY WŁASNYM BIURKU) I NAJLEPIEJ O TYM SAMYM CZASIE, BO TO WSPOMAGA GOTOWOŚC DZIECKA DO UCZENIA SIĘ.

 

ZASADY PRACY Z DZIECKIEM DYSLEKTYCZNYM

 

• W PRACY WARTO WYKORZYSTAĆ SKOJARZENIA, DZIĘKI KTÓRYM WIĘCEJ I LEPIEJ SIĘ ZAPAMIĘTUJE.

• PODCZAS ĆWICZEŃ NIE POWINNO SIĘ PRZYBIERAĆ ZBYT WYGODNEJ POZYCJI, BO TO ROZLENIWIA I NIE SPRZYJA AKTYWNOŚCI UMYSŁOWEJ.

ZALECANĄ FORMĄ WSPIERAJĄCĄ PRACĘ I RELAKS DZIECKA SĄ ZAJĘCIA RUCHOWE, W TYM ĆWICZENIA KINEZJOLOGII EDUKACYJNEJ, KTÓRA:

- ROZWIJA KONCENTRACJĘ UWAGI I PAMIĘĆ,

- UCZY KONTROLOWAĆ RUCHY I EMOCJE,

• POBUDZA I USPRAWNIA PRACĘ PÓŁKUL MÓZGOWYCH, ODPOWIEDZIALNYCH ZA KOORDYNACJĘ FUNKCJI WZROKOWYCH, SŁUCHOWYCH I RUCHOWYCH.

Edukacja wczesnoszkolna

1. Ćwiczenia w zakresie czytania

• codzienny trening 10-15 min. - dziecko czyta równolegle z dorosłym wydłużając czytane sylaby (wydzielone lub zapisane kolorami):
  Mama kupuje mleko.

• dorosły czyta dziecku ono opowiada, o tym co usłyszało ( odpowiada na pytania );

• dziecko i dorosły czytają na przemian, rozmawiają o tym co przeczytali;

• dziecko czyta głośno, rodzic słucha, koryguje błędy.

2. Ćwiczenia w zakresie pisania

• dbałość o właściwą postawę dziecka podczas pisania i sposób trzymania przez nie pióra,

• kontrola i pomoc dziecku w regulowaniu jego napięcia mięśni ręki piszącej,

• dziecku leworęcznemu ułożenie zeszytu ukośnie (nachylony w prawą stronę)

• wszelkiego rodzaju zajęcia plastyczne i ćwiczenia grafomotoryczne kalkowanie, obrysowywanie, rysowanie po śladzie, rysowanie szlaczków, ćw. w liniaturze,

• ćwiczenia w pisaniu z pamięci, uzupełnianie luk w zdaniach, układanie podpisów do obrazków, układanie zdań i itp.

2. Ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową

• różnego rodzaju zabawy w ,,wyrazy'' np.: podajemy dziecku wyraz, ono mówi na jaką głoskę się kończy i podaję następny na nią się rozpoczynający; dziecko wymyśla jak najwięcej wyrazów na podaną głoskę; dziecko liczy głoski w wymówionym przez rodzica wyrazie lub mówi jaki to wyraz itp.

• budowanie wyrazów z sylab napisanych na kartonikach; układnie zdań i przeliczanie zawartych w nich wyrazów.

2. Ćwiczenia usprawniające percepcje wzrokową

• układanie patyczków, klocków, mozaiek, puzzli(układanie wg wzoru),

• wyszukiwanie różnic między obrazkami,

• wyszukiwanie w tekście wyznaczonych liter, sylab, dopisywanie brakujących liter, sylab, wyrazów,

• różnego rodzaju gry doskonalące pamięć i spostrzegawczość wzrokową.

Proponowane zeszyty ćwiczeń:

· Z. Saduś ,,Uczymy się czytać i pisać'', zeszyty 1-4.

· I.Mickiewicz, M. Wojak "Ćwiczenia utrwalające naukę czytania i pisania", zeszyty 1-4.

· H. Fajcht, D. Miązek "Ortografia z wyobraźnią".

· Uniwersalny System Edukacji PUS (pudełko z klockami i seria książeczek).

· Ponadto wszelkiego rodzaju kolorowanki, labirynty, zgadywanki, rebusy.

Przykładowe zestawy ćwiczeń doskonalących umiejętność czytania dla uczniów klas III:

• ćwiczenie1
  Tekst, który dziecko będzie czytało, proponuję przepisać większym drukiem np.: Mikołaj Kopernik był wielkim polskim, uczonym- astronomem, matematykiem i lekarzem. Urodził się ponad 500 lat temu w Toruniu. Studiował w Akademii Krakowskiej i we Włoszech. Interesował się różnymi dziedzinami nauki, ale najwięcej czasu poświęcał na obserwowanie i badanie nieba (...).
  Następnie z tego samego tekstu możemy usunąć niektóre słowa i poprosić dziecko, by go uzupełniło tymi samymi wyrazami, bądź innymi pasującymi do kontekstu:
  
  Mikołaj Kopernik był ............. polskim, uczonym- astronomem, ............... i lekarzem. Urodził się ponad 500 lat temu w Toruniu. ............. w Akademii Krakowskiej i we Włoszech. Interesował się ............ dziedzinami nauki, ale najwięcej czasu poświęcał na obserwowanie i badanie .............................................................(...).
  
  Bardzo ważne jest, aby zadać dziecku kilka pytań dotyczących tego, co przeczytało np.: Kim był M. Kopernik?; Ile lat temu urodził się?; Co najbardziej interesowało M. Kopernika? Kolejna możliwość, to dziecko układa pytania do tekstu.

• ćwiczenie2
  Dziecko porządkuje przestawione fragmenty tekstu ("Dziewczynka z zapałkami"). Może także przepisać uporządkowaną wypowiedź lub wykonać do niej ilustrację bądź opowiedzieć usłyszane opowiadanie. W tym chłodzie i w tej ciemności szła ulicami biedna dziewczynka z gołą głową i boso; miała wprawdzie trzewiki na nogach, kiedy wychodziła z domu, ale co to znaczyło! (...). Było bardzo zimno; śnieg padał i zaczynało się już ściemniać; był to ostatni dzień w roku, wigilia Nowego Roku(...). To były bardzo duże trzewiki, nawet jej matka ostatnio je wkładała, tak były duże, i mała zgubiła je zaraz, przebiegając ulicę, którą pędem przejeżdżały dwa wozy(...).

• ćwiczenie3
  Podczas czytania ulubionej książki lub lektury dziecko jednocześni prowadzi zeszyt, w który codziennie zapisuje w kilku zdaniach, to o czym przeczytało.

• ćwiczenie4
  Warto sięgnąć do poezji polskiej (J. Brzechwa, L. J. Kern, W. Chotomska i in.). Wierszyki możemy oczywiście czytać dziecku lub prosić je, by nam przeczytało, lub czytać z nim z podziałem na role. Możemy porozcinać wierszyk na wersy, a dziecko układa je w prawidłowej kolejności lub usunąć rymujące się wyrazy, a zadaniem dziecka jest je dopasować itp.

Samodzielna praca starszych uczniów

I Przygotowanie

- Załóż zeszyt do ćwiczeń ortograficznych.

- Prowadź słowniczek na końcu zeszytu.

II Pisanie z pamięci – co dzień

- Przeczytaj uważnie fragment tekstu, który sam wybrałeś (3-4 zdania).

- Przeczytaj pierwsze zdanie, zapamiętując tekst i pisownię wyrazów; uzasadnij pisownię trudnych wyrazów ( powtórz i utrwal odpowiednią zasadę pisowni).

- Powiedz tekst z pamięci.

- Przeczytaj powtórnie zdanie, sprawdzając, czy dobrze zapamiętałeś.

- Napisz tekst z pamięci.

- Sprawdź zapis i zrób korektę.

- Porównaj zapis ze zdaniem wzorcowym. Jeśli popełniłeś błędy, nanieś poprawki i przejdź do dalszych etapów.

- Zakryj zdanie wzorcowe i zdanie napisane.

- Napisz powtórnie to samo zdanie.

- Sprawdź zapis i zrób korektę.

III Poprawa błędów

• Wypisz wyrazy, w których popełniłeś błędy, i podaj odpowiednią zasadę ortograficzną.

• Wykonaj ćwiczenie utrwalające pisownię tych wyrazów ( zastosuj w zdaniu, ułóż krzyżówkę , utwórz rodzinę wyrazów).

• Wpisz je słowniczka.

IV Sprawdzian co tydzień

- Pracuj codziennie, zapisując datę przy wykonywanych ćwiczeniach.

- Po tygodniu ćwiczeń poproś kogoś, aby podyktował ci zdania, które co dziennie pisałeś.

- Sprawdź, o ile mniej błędów zrobiłeś niż poprzednio, i popraw je według wzoru.

V Po każdym tygodniu ćwiczeń pokaż nauczycielowi. Powodzenia!

wg M. Bogdanowicz

 

 

Proponowane zeszyty ćwiczeń:

· J. Studnicka, Ortograffiti, zeszyty 1-8; kl.IV-VI.

· M. Iwanowicz, Mistrz ortografii. Podręcznik do systematycznej nauki ortografii dla klas IV –VI szkoły podstawowej.

· Z Saduś, Ortografia kl. IV –VI.

· M. Iwanowicz, Sztuka pisania wypracowań. Poradnik dla uczniów z ćwiczeniami- cykl.

· M. Barańska, K. Sirak – Stopińska, Lubię czytać ze zrozumieniem. Testy dla uczniów klas II-IV szkoły podstawowej.

· D. Gmosińska, Czytam, rozumiem, wiem. Teksty i ćwiczenia dla uczniów z trudnościami w czytaniu.

· A. Jurek, Skoncentruj się.

Podsuń do czytania swojemu dziecku:

• G. Kasdepke "Kacperiada"

• A. A. Milne "Kubuś Puchatek"

• E. Lindo "Jestem super Mateuszek"

• A. Lingrend "Fizia Pończoszanka", "Dzieci z Bulerbyn", "Bracia Lwie Serce" i inne tej autorki

• Z. Nienacki "Pan Samochodzik", "Niesamowity dwór"

• F. Simon "Koszmarny Karolek" ( seria)

• A. Szklarski "Wyprawa Tomka"

• J. Kulmowa "Wio, Leokadio!"

• J. Onichimowska "Dobry potwór nie jest zły"

• L Bardijewska "Zielony Wędrowiec"

• S. Lem "Bajki robotów"

Gry komputerowe – świetna pomoc

• Dyslektyk II - w programie jest wiele różnorodnych ćwiczeń doskonalących percepcję wzrokową i słuchową, a co za tym idzie doskonalących umiejętność czytania (www.bpp.com.pl; Media Markt).

· Sposób na dysleksję- uzupełnienie Dyslektyka II- w programie znajdziemy duży zbiór ćwiczeń rozwijających słuch fonetyczny oraz analizę i syntezę słuchową. Są tu także ćwiczenia sprawdzające znajomość ortografii.

· Polonus. Gramatyka języka polskiego – w programie zamieszczono uporządkowaną wiedzę gramatyczną oraz ćwiczenia w konstruowaniu wypowiedzeń, rozpoznawaniu części mowy i części zdania

• Ortofrajda - przez krainę Ortofrajdy prowadzą nas animowani bohaterowie; ćwiczenia są bogato ilustrowane zdjęciami i grafiką; Ortofrajda uczy ortografii w formie opowieści i zabawy (www.ortofrajda.pl) tel. kont. (058) 3057267 oraz e-mail: pswd@ortofrajda.pl

• Dla najmłodszych: Królik Bystrzak kl.I, Alfabet i nauka czytania od 3 lat, Klik uczy czytać. Multimedialny elementarz- animowane prezentacje liter, ponad 100 zabaw, krzyżówek, zagadek, rebusów, łamigłówek itp. Z tej serii również: Klik uczy ortografii, Klik uczy matematyki.

Biblioteczka dla Rodziców: · A. Faber, E. Mazlish "Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały - jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły".

· V. Stowe, A. Thompson "Jak porozumieć się z własnym dzieckiem".

· F.L. Ilg, L. B. Ames "Rozwój psychiczny dziecka od 0-10lat. Poradnik dla rodziców, psychologów i lekarzy".

· B. Jakubowska "Jak mądrze kochać dzieci. Poradnik dla zagubionych rodziców".

· M. Bogdanowicz, A. Adryjanek „ Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik nie tylko dla polonistów” OPERON Gdynia 2004.

· M. Bogdanowicz, M. Rożyńska „ Uczeń z dysleksją w domu” OPERON.

· I. Mańkowska „ Kreowanie rozwoju dziecka” OPERON.

 

Opracowała Beata Pokrzywniak